Ο Χανς Αϊντενάιερ, τιμής ένεκεν, ορκίστηκε Έλληνας

Ο πρόεδρος της ΟΕΚ, Πάνος Δροσινάκης, συμμετείχε και εκπροσώπησε την Ομοσπονδία στην εκδήλωση της Γενικής Γραμματείας Ιθαγένειας του Υπουργείου Εσωτερικών, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, προσκεκλημένος στην τελετή ορκωμοσίας του Ομότιμου Καθηγητή Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου κ. Χανς Αϊντενάιερ, στον οποίο αποδόθηκε τιμητικά η ελληνική ιθαγένεια. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη, 11 Μάϊου 2023, στο Αμφιθέατρο «Άλκης Αργυριάδης» του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο μεγάλος φιλέλληνας, και τώρα πλέον Έλληνας, Χανς Αϊντενάιερ, γεννήθηκε το 1937 στην Στουτγάρδη και σπούδασε Κλασική Φιλολογία, Βυζαντινολογία, Νεοελληνική Φιλολογία, Ιστορία, Φιλοσοφία και Γλωσσολογία στα Πανεπιστήμια του Τύμπιγκεν, του Αμβούργου, της Θεσσαλονίκης (με υποτροφία DAAD) και του Μονάχου. Έγραψε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα «Οι λεγόμενες χριστιανικές λέξεις-ταμπού στα ελληνικά» με επιβλέποντα τον καθηγητή H.-G. Beck και έλαβε το διδακτορικό του στο Μόναχο το 1966. Το 1969 διορίστηκε ως λέκτορας στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας, όπου το 1974 υπέβαλε την εργασία της υφηγεσίας του με θέμα «ΣΠΑΝΟΣ – μια βυζαντινή σάτιρα σε μορφή παρωδίας». Από το 1974 ως το 1993 εργάστηκε ως αναπληρωτής καθηγητής Μεσαιωνικής και Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας. Από το 1994 ως στο 2002 διετέλεσε τακτικός καθηγητής Βυζαντινολογίας και Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Αμβούργου. Επανειλημμένα διετέλεσε προσκεκλημένος καθηγητής στα πανεπιστήμια Θεσσαλονίκης, Ρεθύμνου και Λευκωσίας. Τον Μάιο του 2005 ανακηρύχτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μία απλή καταγραφή του επιστημονικού και συγγραφικού του έργου καταλαμβάνει χώρο δεκάξι σελίδων!

Στις 24 Φεβρουαρίου 2017 αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτορας της Σχολής Κλασικών και Ανθρωπιστικών Σπουδών του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (Κομοτηνή). Επιπλέον έχει δραστηριοποιηθεί σε ολόκληρο το φάσμα της ελληνο-γερμανικής πολιτιστικής πολιτικής, εν μέρει στα πλαίσια της αδελφοποίησης της Κολωνίας με τη Θεσσαλονίκη και της αντίστοιχης αδελφοποίησης των πανεπιστημίων των δύο πόλεων, αλλά και ως ιδρυτής και πρόεδρος (πάνω από 20 χρόνια) της Πολιτιστικής Ομάδας Πρωτοβουλίας (ΠΟΠ) για τη διάδοση του Ελληνικού Πολιτισμού στη Γερμανία, καθώς επίσης και ως μεταφραστής έργων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στα γερμανικά (π. χ. των Γ. Ρίτσου, Ο. Ελύτη, Χ. Μηλιώνη, Α. Κοτζιά, Θ. Βαλτινού, Κ. Δημουλά, Α. Φωστιέρη κ. ά.) και ως συνιδρυτής με τη σύζυγο του Νίκη Αϊντενάιερ-Αναστασιάδη του εκδοτικού οίκου ROMIOSINI – για τη διάδοση της Ελληνικής Λογοτεχνίας στον γερμανόφωνο χώρο, όπου ως το 2014 είχαν εκδοθεί 180 τίτλοι.

Την Πρωτοχρονιά του 2003 ο Έλληνας Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος του απένειμε τον Χρυσό Σταυρό Τιμής.
Τον Ιούνιο του 2005 τιμήθηκε μαζί με τη σύζυγό του Νίκη Eideneier από το Ίδρυμα Ελληνικού Πολιτισμού του Βερολίνου με ειδικό μετάλλιο για την συμβολή τους στη διάδοση του Ελληνικού Πολιτισμού ιδιαίτερα μέσα από τον εκδοτικό οίκο ROMIOSINI. Το 2007 του απονεμήθηκε τα παράσημο ΣΟΛΟΙ από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Από το 2018, με δική του χορηγία, λειτουργεί στο Πανεπιστήμιο Θράκης το «Εργαστήρι Βυζαντινής Δημώδους και Μεταβυζαντινής/Πρώιμης Νεοελληνικής Γραμματείας Hans & Niki Eideneier» [Εργαστήρι Eideneier], όπου φυλάσσεται μέρος του επιστημονικού αρχείου και της βιβλιοθήκης του.

Το 2022 του απονεμήθηκε το Βραβείο Πολιτισμού «ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ» της Εταιρείας Συγγραφέων.  Όπως ανέφερε τότε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κα Κατερίνα Σακελλαροπούλου, «με τη βράβευση αυτή, η Εταιρεία Συγγραφέων θέλησε να τιμήσει την μακροχρόνια αφοσίωση του Χανς Αϊντενάιερ στην μελέτη της ελληνικής γραμματολογίας, καθώς και την καθοριστική συμβολή του στη διάδοση της νεοελληνικής λογοτεχνίας στη Γερμανία. Σημειώνεται ότι ο Χάνς Αϊντενάιερ, μαζί με την σύζυγό του, μεταφράστρια Νίκη Αναστασιάδου-Αϊντενάιερ, ίδρυσαν τον εμβληματικό και πρωτοπόρο εκδοτικό οίκο «Ρωμιοσύνη» χάρη στον οποίο μεταφράστηκε και εκδόθηκε ένας σημαντικός αριθμός ελληνικών λογοτεχνικών έργων. Επίσης ο Χανς Αϊντενάιερ συνέβαλε και στη σύσφιγξη των ελληνογερμανικών σχέσεων με την Πολιτιστική Ομάδα Πρωτοβουλίας για την διάδοση της ελληνικής κουλτούρας στην Γερμανία, της οποίας ήταν επικεφαλής από το 1983 έως το 2008. Για τους λόγους αυτούς, τιμήθηκε με το Μετάλλιο της Πόλης του Βερολίνου, ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας του ΑΠΘ και Αντεπιστέλλον μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων».

Με αφορμή την απονομή αυτού του βραβείου, ο Χανς Αϊντενάιερ τόνισε τότε σε συνέντευξη που παρέθεσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, πως «χωρίς αρχαία ελληνικά δεν θα υπήρχε ο Γκαίτε. Ο Μέγας Φρειδερίκος τα έκανε υποχρεωτικά στην Πρωσία για να μάθουν οι μαθητές την γλώσσα αλλά και το ήθος της αρχαίας παιδείας. Και έτσι υπάρχει η σχέση της γερμανικής λογοτεχνίας και γλώσσας με τα ελληνικά ανά τους αιώνες. Ο πολιτισμός της Ευρώπης βασίζεται στον ελληνικό, ο οποίος μετά την ιταλική Αναγέννηση αποτέλεσε μαζί με τον ρωμαϊκό τη βάση μας και παραμένει η βάση μας». Ο ίδιος λέει για τον εαυτό του πως είναι «Έλληνας με την ισοκρατική έννοια, διότι μετέχει της ελληνικής παιδείας».

Όπως τόνισε στην διάρκεια της εκδήλωσης ο καθηγητής και συνοδοιπόρος του Ευάγγελος Χρυσός, ο Χανς Αϊντενάιερ «προσέφερε εξαιρετικές υπηρεσίες» στην Ελλάδα, έδειξε «φιλελληνική αυτοθυσία», νιώθει «αστείρευτο ενθουσιασμό και αγάπη για την δεύτερη πατρίδα του» και, όπως με συγκλονιστικό τρόπο του εκμυστηρεύτηκε ο ίδιος σε ανύποπτη στιγμή, «αισθάνεται Έλληνας»! Ενώ, με βάση την μαρτυρία του καθηγητή Βασίλειου Κατσαρού στην εκδήλωση, ο Χανς Αϊντενάιερ είναι «μύστης των πηγών του ελληνικού φιλότιμου».

Ο ίδιος ο Χανς Αϊντενάιερ στην αντιφώνησή του, αφού περιέγραψε με πολύ γλαφυρό και εντυπωσιακό τρόπο την διαδικασία του δικού του «Ελληνογίγνεσθαι» και την μετάλλαξή του στην Θεσσαλονίκη «από αστείο πολυλογά σε επιμελή πολιτογραμματογράφο», αναφέρθηκε με ευγνωμοσύνη στον ενθουσιασμό του για την ελληνική φιλοξενία και την αγάπη, με την οποία οι Έλληνες υποδέχθηκαν «έναν Γερμανό» στο διάστημα μετά τον πόλεμο, παρόλα αυτά που είχαν προηγηθεί, αφοσιωμένοι στου «αιώνιους νόμους της προστασίας του ξένου». Οι αναφορές του στους φίλους του, στην πορεία του στην Ελλάδα, στην ελληνική μεγαλοψυχία απέναντι στους Γερμανούς, αλλά και η αγάπη του στην «γυναίκα της ζωής του, Νίκη», συγκίνησαν όλους τους παρευρισκόμενους.

Συγχαίρουμε τον κ. Αϊντενάιερ, αλλά και την σύζυγό του Νίκη, για το έργο τους και τους ευχαριστούμε για την πολυετή και πολυσχιδή προσφορά τους στα ελληνικά γράμματα, στην γλώσσα και στον πολιτισμό μας και, εν τέλει, στην Ελλάδα και στον απόδημο Ελληνισμό. Ο Χανς Αϊντενάιερ ενσαρκώνει και αντιπροσωπεύει τον γνήσιο και ανιδιοτελή γερμανικό φιλελληνισμό.

Συμφωνούμε με τον Ευάγγελο Χρυσό και εκφράζουμε κι εμείς τον δικό μας «θαυμασμό προς την ελληνική Πολιτεία για την οφειλόμενη ανταπόδοση της Ελλάδος» στον Χανς Αϊντενάιερ. Ευχαριστούμε, επίσης, την Γενική Γραμματεία Ιθαγένειας του Υπουργείου Εσωτερικών και το Πανεπιστήμιο Αθηνών για την τιμητική πρόσκληση προς την ΟΕΚ.